တပေါ်လော်ဂျီဖြင့်
တူညီသည့်ရုပ်သဏ္ဍာန်ကွဲများအားလေ့လာခြင်း
သင်္ချာပညာကိုင်းခွဲတစ်ခုရဲ့အမည်ဖြစ်တဲ့ "တပေါ်လော်ဂျီ"[1]
ဆိုတဲ့ ဝေါဟာရဟာ "နေရာ၊ ဒေသ" နဲ့ "လေ့လာခြင်း"လို့ အနက်ရတဲ့ ဂရိ စကားလုံးနှစ်လုံးကို ပေါင်းစပ်ခေါ်ဝေါ်ထားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ "တပေါ်လော်ဂျီ" ဆိုတာ “ပုံသဏ္ဌာန်တစ်ခု အရာဝတ္ထုတစ်ခု ဂျီဩမေတြီဆိုင်ရာရုပ်ဝတ္ထုတစ်ခုကို ၊ ဖောက်ခြင်း ခေါက်ခြင်း ဖြတ်တောက်ခြင်း တစ်ခုနဲ့တစ်ခု ဆက်စပ်ခြင်း … စတာတွေ မပြုလုပ်ဘဲ နဂိုရှိရင်းစွဲပုံသဏ္ဌာန်ကိုပဲ၊ ဆွဲဆန့်ခြင်း၊ ဖိချုံ့ခြင်း၊ ကွေးကောက်ခြင်း စသည်တို့ကို တဆက်တစပ်တည်းဖြစ်စေပြီး ပုံသဏ္ဌာန်အသွင်ပြောင်းမှု[2]တွေ ဖြစ်ပေါ်စေတဲ့အခါမှာ၊ အသစ် ဖြစ်လာတဲ့ အသွင်သဏ္ဍာန်သစ်နဲ့ နဂိုမူလသဏ္ဍာန်ရင်း အသီးသီးတို့မှာ၊ မပြောင်းမလဲတမ်းပါရှိနေမဲ့ အရင်းခံ သဘောသတ္တိတွေကို လေ့လာတဲ့ သင်္ချာစစ်[3] ပညာရပ်တစ်မျိုး” ဖြစ်ပါတယ်။ ၎င်းပညာရပ်ကို
“ရာဘာပြားဂျီဩမေထြီ”[4]
လို့လဲ ခေါ်ဝေါ်လေ့ရှိပြီး၊ ၎င်းဟာ “အတိုင်းအတာ၊ အရွယ်အစား၊ အကွာအဝေး၊ ပုံသဏ္ဌာန် စတာတွေကို လျစ်လျူရှုပြီး၊ ‘နေရာ’ ကိုသာ အဓိထားလေ့လာတာဖြစ်ပါတယ်”။ “နေရာ”
လို့ဆိုရာမှာ “အရာဝတ္ထုတစ်ခုဟာ ဘယ်နေရာမှာရှိတာလဲ၊ ဘယ်အရာတွေကြားမှာ ရှိတာလဲ၊
နယ်နမိတ်တစ်ခုရဲ့ အတွင်းမှာလား၊ အပြင်မှာလား” စတာတွေကိုသာ စူးစမ်းလေ့လာတာပါ။
တကယ်တော့ ဒီ တပေါ်လော်ဂျီပုံပြောင်းသဘောတရားတွေ ဖြစ်စဉ်တွေကို ကျွန်တော်တို့ရဲ့
နေ့စဉ် လူနေမှုဘဝထဲမှာ အလွယ်တကူပဲတွေ့နိုင်ပါတယ်။ ချည်ထိုးသူရဲ့လက်ထဲက ချည်ကြိုးမျှင်
ချည်လုံး ကနေ သူ စိတ်ကြိုက်ဖန်တီးလိုက်တဲ့ ဆွယ်တာ ခေါင်းစွပ် လက်အိပ် စသည်ဖြင့် အဝတ်အထည်အသုံးအဆောင်
ပုံသဏ္ဌာန်အမျိုးမျိုးဖြစ်လာတာ၊ မုန့်လုပ်သူရဲ့လက်ထဲက ဂျုံလုံးဟာ ပုံသဏ္ဌာန်နဲ့အရွယ်အစားအမျိုးမျိုးရှိတဲ့
ပေါင်မုန့် ဒိုးနပ် ကွတ်ကီး မုန့်တွေအဖြစ် မျက်စိရှေ့မှောက်မှာတင်
ပုံပြောင်းသွားတာ၊ အိုးထိမ်းသည်ရဲ့လည်နေတဲ့စက်ပေါ်က ရွှံ့တုံးဟာ ပုံသဏ္ဍာန်
အရွယ်အစားအမျိုးမျိုးရှိတဲ့ အိုးတွေအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားတာ… စတာတွေကို နေရာတိုင်းမှာ
အလွယ်တကူပဲ တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း တပေါ်လော်ဂျီ ပညာရပ်မှာ စက်ဝိုင်းပုံ ဘဲဥပုံ စတုဂံပုံ တြိဂံပုံ စတာတွေဟာ တော်ပေါ်လော်ဂျီပညာအရတူညီ[5]ကြတဲ့
နှစ်ဖက်တိုင်း ရိုးရိုး မျဉ်းကွေးပိတ်[6]
ပုံတွေပဲ ဖြစ်ကြပါတယ်။ သုံးဖက်တိုင်းအတွက်ဆိုရင်
တိုးရပ်စ်[7] ခေါ် မုန့်လက်ကောက်ပုံ (တနည်း) ဒိုးနတ်ပုံ မျက်နှာပြင်ရပ်ဝန်း ရဲ့ သဏ္ဍာန်ရင်းကနေ
လက်ကိုင်ပါခွက်တစ်လုံးအဖြစ် သဏ္ဍာန်ပြောင်းသွားနိုင်ပုံ အဆင့်အမျိုးမျိုးကို
ထည့်သွင်းလေ့လာလေ့ရှိပါတယ်။ ၎င်း ပုံသဏ္ဍာန်တွေဟာ အမြင်အားဖြင့် ဘယ်လိုပဲ ကွဲပြားနေပေမဲ့
တော်ပေါ်လော်ဂျီသဘောအရတူညီတဲ့ ပုံတွေသာ ဖြစ်ကြပါတယ်။ အခုဆက်လက်ပြီး “တပေါ်လော်ဂျီ”
သဘောတရားဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ နေ့စဉ်လူနေမှုဘဝတွေထဲမှာ လက်တွေ့ဘယ်လို
အသုံးချနေကြသလဲဆိုတာကို ဆက်လက် တင်ပြပါမယ်။
ပုံ-၁။ တော်ပေါ်လော်ဂျီနည်းအရတူညီကြသော ပုံများ နှင့် အရာဝတ္ထုများ
ကွန်ယက်ထဲက တပေါ်လော်ဂျီ
တကယ်တော့ ကွန်ယက်
သို့မဟုတ် ပြင်ညီဂရပ် ဆိုတာ တပေါ်လော်ဂျီပညာရပ်အလိုအရ၊ “ထိပ်စွန်းမှတ်”
တွေအချင်းချင်းကို ရိုးရှင်းတဲ့တဖက်တိုင်းမျဉ်းပိုင်းတွေနဲ့ ဆက်သွယ်ဖေါ်ပြထားတဲ့ “တစ်ဖက်တိုင်း-ဆင်ပလက်ရှယ်-ကွန်ပလက်စ်[8]” တွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် တပေါ်လော်ဂျီဆိုတာ စဉ်ဆက်မပြတ် ပုံပြောင်းခြင်းအခြေအနေအောက်မှာ၊ မပြောင်းမလဲထိန်းသိမ်းထားတဲ့
စပေ့စ်[9]တွေ (ဝါ) နယ်ပယ်တွေ ရဲ့ ဂုဏ်သတ္တိတွေကို လေ့လာတာဖြစ်ပြီး၊ ကွန်ရက်တစ်ခုမှာရှိတဲ့ “ချိတ်ဆက်မှု လမ်းကြောင်း”
ဆိုတာဟာ၊ တပေါ်လော်ဂျီဆိုင်ရာဂုဏ်သတ္တိပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ရဲ့
နေ့စဉ်လူနေမှုဘဝနဲ့ လုံးဝကင်းလွတ်လို့မရတဲ့ ကွန်ရက်အမျိုးမျိုး (အင်တာနက်ကွန်ယက်၊ လူမှုကွန်ယက်၊ မြေပြင်လမ်းကြောင်းကွန်ယက်) အတွင်းမှာရှိတဲ့ တည်နေရာနှစ်ခုရဲ့ အချိတ်အဆက်၊ နေရာနှစ်ခုရဲ့အတိုဆုံးလမ်းကြောင်းရှာဖွေခြင်းလိုမျိုး
ကိစ္စရပ်တွေမှာ တပေါ်လော်ဂျီပညာကို အထင်အရှားတွေ့နိုင်ပါတယ်။
သင်္ချာနဲ့ ကွန်ပြူတာသိပ္ပံပညာရှင် ဒတ်ချ်လူမျိုး “အက်ဒ်ဂါ
ဒိုက်ခ်စထြာ”[10] ရဲ့
ကွန်ယက်တစ်ခုပေါ်က အမှတ်နှစ်ခုရဲ့
အတိုဆုံးလမ်းကြောင်းကိုရှာဖွေတဲ့ ဒိုက်ခ်စထြာ အယ်လဂိုရီသမ်[11] ဟာ၊
အမှတ်တွေ၊ လမ်းကြောင်းတွေနဲ့
ချိတ်ဆက်မှုတွေအပေါ်အာရုံစိုက်တဲ့ ဂရပ်တည်ဆောက်ပုံသဘောတရားကို အခြေခံပြီး အလုပ်လုပ်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုအလုပ်လုပ်နိုင်တာက တပေါ်လော်ဂျီဂရပ်တစ်ခုဟာ
ချုံ့ဆန့်နိုင်တဲ့ ကွန်ရက်တစ်ခုဖြစ်ပြီး
စဉ်ဆက်မပြတ် ပုံပြောင်းနေတဲ့အခြေအနေအောက်မှာလဲ သူ့ရဲ့ အခြေခံ ဂုဏ်သတ္တိတွေဖြစ်တဲ့၊
နုဒ်[12] လို့ခေါ်တဲ့ ထိပ်စွန်းမှတ်
အရေအတွက်၊ ၎င်းအမှတ်တွေအချင်းချင်းဆက်သွယ်ထားတဲ့ အနားစွန်း[13]အရေအတွက်၊ စတာတွေကို ထိမ်းသိမ်းထားတာဖြစ်လို့၊
အမှတ်နှစ်ခုရဲ့အတိုဆုံးလမ်းကြောင်းဟာလည်း မပြောင်းမလဲရှိနေတာပဲဖြစ်ပါတယ်။
ပုံ-၂။ ကွန်ယက်နှင့် ဂရပ် ၏ အဆက်အစပ်
ယနေ့ခေတ်အိမ်တိုင်းရဲ့
မရှိမဖြစ် အသုံးအဆောင် အင်တာနက်ဆက်သွယ်မှုအကြောင်းကို စဉ်းစားကြည့်ကြပါစို့။ အဆောက်အအုံတစ်ခုဟာ
ဘယ်လိုပုံသဏ္ဍာန်ပဲရှိနေပါစေ အဲ့ဒီအဆောက်အဦးအတွက်
ကြိုးမဲ့အင်တာနက်ချိတ်ဆက်မှုစနစ်
တနည်း ဝိုင်ဖိုင်ကွန်ယက်စနစ်
လွှမ်းခြုံမှုရှိစေဖို့
ဆောင်ရွက်ပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုဆောင်ရွက်တဲ့အခါ ဆက်သွယ်ရေးစက်တွေကို ဘယ်လိုနေရာချမလဲဆိုတဲ့ပြဿနာဟာ၊ တကယ်တော့ တပေါ်လော်ဂျီစပေ့တစ်ခု၊ တပေါ်လော်ဂျီနယ်ပယ်တစ်ခုဟာ
ဘယ်လိုပုံသဏ္ဍာန်ပဲရှိနေပါစေ၊ ဘယ်လိုပဲ ပုံသဏ္ဍာန်အမျိုးမျိုးပြောင်းလဲသွားပါစေ၊ ၎င်းမှာပါဝင်နေတဲ့
အမှတ်တွေ ချိတ်ဆက်မှုတွေဟာ မပြတ်မတောက် တဆက်တစပ်တည်း ဖြစ်နေစေရမဲ့ သဘောတရားနဲ့ အတူတူပဲဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ကျွန်တော်တို့ဟာ
အီးမေးလ်တစ်စောင်ကို ပေးပို့တဲ့အခါ၊
လက်ခံသူထံရောက်ရှိဖို့ ဆက်သွယ်ရေးကေဘယ်ကြိုးတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ထားတဲ့ ကွန်ပြူတာဆာဗာ[14] အမျိုးမျိုးက ဖြတ်သန်းသွားရတာဖြစ်ပါတယ်။ အင်တာနက်ဆက်သွယ်ရေးစက်တွေအချင်းချင်း ချိတ်ဆက်ထားမှုကို၊ လမ်းမကြီးတွေ လမ်းငယ်တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ထားတဲ့
မြို့ကြီးတွေအဖြစ် တွေးကြည့်နိုင်ပါတယ်။
ဒီလိုချိတ်ဆက်ထားမှုမှာ၊
တချို့ချိတ်ဆက်မှုတွေ (လမ်းတွေ) ပျက်သွား ပျောက်သွား ပိတ်ထား ပေမဲ့၊ သတင်းအချက်အလက်ဒေတာပါတဲ့ အီးမေးလ် (ကား)
ဟာ၊ ၎င်းရဲ့ နောက်ဆုံးဦးတည်ရာကို ရောက်ဖို့
နည်းလမ်းရှာနိုင်ဆဲပဲဖြစ်ပါတယ်။
ဒီ တပေါ်လော်ဂျီသဘောတရားဟာ လူမှုကွန်ရက်တွေ၊ ဆိုရှယ်မီဒီယာပလက်ဖောင်းတွေပေါ်မှာ
လူတွေအချင်းချင်း ဆက်သွယ်ချိတ်ဆက်ပုံကို
နားလည်ဖို့ ကိုလည်း ကူညီပေးပါတယ်။ ၎င်းဟာ လူအုပ်စုတွေကို
ခွဲခြားသတ်မှတ်နိုင်ပြီး၊ အဲ့ဒီအုပ်စုအတွင်းမှာ သတင်းအချက်အလက်တစ်ခုဟာ မူလက ဘယ်နေရာမှာ
ရှိတာလဲ (ဘယ်သူက သတင်းကို စ’ တင်တာလဲ)၊ နောက်ပိုင်း ဘယ်နေရာကို ပြောင်းလဲ (ပျံ့နှံ့)
ရောက်ရှိသွားလဲ၊ နောက်ပိုင်း ဘယ်လိုတွေ အဆင့်ဆင့် နေရာပြောင်းသွားလဲ
(ဘယ်နေရာက ဘယ်သူတွေဆီကို ပျံ့ပွားရောက်ရှိသွားလဲ) ဆိုတာကို ခြေရာခံလိုက်နိုင်ဖို့ အကူအညီပေးပါတယ်။
ကမ္ဘာ့မြေပုံ၊ တည်နေရာအညွှန်း နှင့် တပေါ်လော်ဂျီ
ဒါ့အပြင် သုံးဖက်တိုင်း
ကမ္ဘာလုံးကြီးရဲ့ မြေမျက်နှာပြင်ကို၊
နှစ်ဖက်တိုင်းပြင်ညီမြေပုံအဖြစ်
ပြောင်းလဲဆွဲသားနိုင်ခြင်းဟာ၊ တကယ်တော့ တပေါ်လော်ဂျီဆိုင်ရာဂုဏ်သတ္တိတွေ သဘောတရားတွေကို
ပုံသဏ္ဍာန်အပြောင်းအလဲမှာ ထိန်းသိမ်းထားနိုင်လို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာ့မြေပုံဆွဲသားရာမှာ
မဖြစ်မနေအသုံးချရတဲ့ ပထဝီဝင်အင်္ဂါရပ်တွေ၊ အရပ်ဒေသတစ်ခုနဲ့တစ်ခုချိတ်ဆက်မှုလို အရေးကြီးတဲ့ဂုဏ်သတ္တိတွေ နဲ့ နှိုင်းရနေရာချထားမှု သဘောတရားတွေဟာ တပေါ်လော်ဂျီပညာရပ်ပဲမဟုတ်ပါလား။
ပုံ-၃။ ကမ္ဘာလုံးမှ ကမ္ဘာ့မြေပုံသို့
ကမ္ဘာမြေရဲ့ ကိုဩဒိနိတ်[15]အမှတ်တွေကို၊ နှစ်ဖက်တိုင်းမြေပုံပေါ်မှာ
တပေါ်လော်ဂျီနည်းအရတူညီတဲ့ x နဲ့ y တန်ဘိုးတွေအဖြစ်ပြောင်းလဲလိုက်တဲ့အခါ
When ϕ, λ → x,
y
R = ကမ္ဘာမြေရဲ့အချင်းဝက်
Φ = လတ္တီကျု
Λ = လောင်ဂျီကျု
ဖြစ်ပါတယ်။
အလားတူပါပဲ။ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ
တည်နေရာအညွှန်းစနစ်[16] အသုံးပြုခြင်းရဲ့ နောက်ခံအယူအဆဟာလည်း
တပေါ်လော်ဂျီမှာရှိတဲ့ “စဉ်ဆက်မပြတ်သောမျက်နှာပြင်များကို ထိမ်းသိမ်းထားခြင်း” ဆိုတဲ့
သဘောတရားကို အသုံးချထားတာဖြစ်ပါတယ်။ လက်ကိုင်စမတ်ဖုန်းမှာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ မော်ဒယ်မြင့်ကားမှာပဲဖြစ်ဖြစ်
ပါတဲ့ ဂျီပီအက်စ်စနစ်ကို အသုံးပြုတဲ့အခါမှာ၊ တိကျတဲ့လမ်းညွှန်ချက်တွေပေးနိုင်ဖို့အတွက် ၎င်းစနစ်ဟာ၊
ကမ္ဘာမြေရဲ့ စက်လုံးပုံသဏ္ဍာန် နဲ့ ချပ်ပြားပုံသဏ္ဍာန် နှစ်ခုရဲ့ အဆက်အစပ်နဲ့ တူညီမှုကို နားလည်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီလိုနားလည်စေဖို့ တပေါ်လော်ဂျီပညာရပ်က
ပံ့ပိုးပေးတာပဲ မဟုတ်ပါလား။
ဆေးသိပ္ပံထဲက
တပေါ်လော်ဂျီ
ဒါ့အပြင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ပုံရိပ်ဖော်ခြင်း[17] အာရုံကြောသိပ္ပံ[18]
နဲ့ ခန္ဓာဗေဒဆိုင်ရာပုံစံပြုခြင်း[19] တို့လို ပညာရပ်နယ်ပယ်တွေမှာ၊ ဆေးပညာဆိုင်ရာ လူ့ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းတွေရဲ့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ဖွဲ့စည်းပုံတွေကို ဘာသာပြန်တဲ့နေရာ အဓိပ္ပါယ်ကောက်ယူတဲ့နေရာမှာ “တပေါ်လော်ဂျီနည်းအရတူညီမှု”
ဆိုတဲ့ သဘောတရားကို သိမြင်နားလည်ခြင်းဟာ မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် ဦးနှောက် သို့မဟုတ်
ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေကို
ပုံရိပ်ဖေါ်တဲ့အခါမှာ ရလာတဲ့ ပုံရိပ်တွေဟာ အမြဲတမ်း တိတိကျကျ တသမတ်တည်း ဖြစ်နေတဲ့ ပုံသဏ္ဍာန်တွေမဟုတ်ပါဘူး။
ရောဂါလက္ခဏာအပေါ်မူတည်ပြီး ပုံပျက်နေတာ ပုံပြောင်းနေတာ၊ ကျုံ့နေတာ၊ ကြီးနေတာ၊ ပဲ့ရွဲ့လှိုက်စားနေတာ
အမျိုးမျိုးဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ၎င်းကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေရဲ့ “တပေါ်လော်ဂျီနည်းအရတူညီတဲ့ ယေဘုယျပုံစံကွဲ”တွေကို မှတ်မိသိရှိထားခြင်းဖြင့် ဆရာဝန်တွေနဲ့ ဆေးသိပ္ပံပညာရှင်တွေဟာ၊ ပုံပြောင်းနေတဲ့ ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါပုံရိပ်တွေကို
ကြည့်ရှုသုံးသပ်ပြီး၊ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ရောဂါအမျိုးအစားတွေကို ရှာဖွေဖေါ်ထုတ်ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကြောင့်
သံလိုက်လှိုင်းပဲ့တင်ရိုက်ခတ်မှုဖြင့်ပုံရိပ်ဖေါ်ခြင်း[20] တို့လို၊
ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါတွေကို
ထိုးဖောက် ပုံဖေါ်တာမျိုးမဟုတ်တဲ့ ပုံရိပ်ဖော်ခြင်း[21] တွေမှာ ဒီ တပေါ်လော်ဂျီ အသိပညာဟာ အထူးပဲအရေးကြီးလှပါတယ်။
ပုံ-၄။ အမြင်ကွဲပြားသော်လည်း တပေါ်လော်ဂျီနည်းအရတူညီသည့် ဦးနှောက်ပုံရိပ်များ
ဒါ့အပြင် တပေါ်လော်ဂျီပညာရပ်ဟာ၊ ပရိုတင်း[22]ကွင်းဆက်တစ်ခုရဲ့ စဉ်ဆက်မပြတ်အသွင်ပြောင်းခြင်းဖြစ်တဲ့၊ တွန့်ခေါက်ခြင်း နဲ့ အဲ့ဒီအတွန့်အခေါက်ကို ဖြည်ထားတဲ့အခြေအနေတွေ ကနေတဆင့်၊ ၎င်းရဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်တာပုံစံကို
နားလည်ဖို့ ကူညီပေးပါတယ်။ ပရိုတိန်းဟာ တွန့်ခေါက်မှုပုံသဏ္ဍာန်အမျိုးမျိုးနဲ့ ဆက်တိုက်ပုံပြောင်းနေပေမဲ့
၊ ၎င်းရဲ့ စွမ်းအင်အခင်းအကျင်း[23]ကတော့ မပြောင်းလဲဘဲ တည်ရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ပရိုတင်းတွေ မှန်ကန်စွာအလုပ်လုပ်ဖို့ ၎င်းတို့ဟာ တိကျတဲ့ပုံစံတွေအဖြစ် တွန့်ခေါက်ဖို့အပ်ပြီး၊ ၎င်းပရိုတင်းတွေ ဘယ်လိုတွန့်ခေါက်သလဲဆိုတာကို နားလည်ဖို့ တပေါ်လော်ဂျီပညာက ဆေးသိပ္ပံပညာရှင်တွေကို အကူအညီပေးပါတယ်။
အဲ့ဒီလို ပရိုတိန်းတွန့်ခေါက်ပုံမျိုးစုံကို သိမြင်နားလည်ခြင်းဟာ အထွေထွေအမျိုးမျိုးသောရောဂါတွေရဲ့
အကြောင်းကို သိနားလည်ဖိုနဲ့ ဆေးဝါးအသစ်တွေ
တီထွင်ထုတ်လုပ်ဖို့အတွက် အလွန်ပဲအရေးကြီးလှပါတယ်။ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ သုတေသနလုပ်ငန်းတွေမှာ၊
လူနာထံက စုဆောင်းရရှိတဲ့ အချက်အလက်တွေရဲ့ ပုံသဏ္ဍာန်နဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်းဟာ၊
အလားတူရောဂါလက္ခဏာရှိတဲ့ အုပ်စုတွေကိုခွဲခြားသတ်မှတ်ဖို့ နဲ့ ဆေးစစ်ဆေးမှုရလဒ်တွေကိုခန့်မှန်းရာမှာ
များစွာအထောက်အကူပေးပါတယ်။
ပုံ-၅။ တပေါ်လော်ဂျီနည်းအရတူညီသည့် ပရိုတိန်းတွန့်ခေါက်ခြင်းပုံစံတစ်ခု
လမ်းကြောင်းရှာဖွေခြင်း နှင့် တပေါ်လော်ဂျီ
ဒီကနေ့ခေတ်ရဲ့ ပစ္စည်းပို့ဆောင်ရေး
ဒရုန်း[24]တွေ စက်ရုပ်တွေ ဒါမှမဟုတ် မောင်းသူမဲ့ကားတွေဟာ၊
ရှုပ်ထွေးတဲ့ပတ်ဝန်းကျင်တွေမှာ အဆင်ပြေပြေ ပျံသန်း သွားလာ နိုင်ဖို့ အတွက်၊ တပေါ်လော်ဂျီဆိုင်ရာသဘောတရားတွေကို
အသုံးချရပါတယ်။ ၎င်းတို့ဟာ
အဆောက်အအုံတွေ နံရံတွေ
နဲ့ တခြားအတားအဆီးတွေကို ကွေ့ပတ် ကျော်လွှား သွားရမဲ့ ပုံသဏ္ဍာန်တွေအဖြစ်သာ သဘောထားကြတဲ့အတွက်၊
အဲ့ဒီအတားအဆီးဟာ စက်ဝိုင်းပုံ၊
စတုရန်းပုံ ဘဲဥပုံ ဘယ်လိုပုံပဲဖြစ်ဖြစ် တကယ်တော့ ၎င်းတို့အတွက် အရေးမကြီးပါဘူး။ တကယ်အရေးကြီးတဲ့အင်္ဂါရပ်ကတော့ စပေ့နယ်ပယ်ဒေသအတွင်းမှာရှိနေတဲ့
“အတားအဆီး” ဖြစ်နေခြင်းဆိုတဲ့ တပေါ်လော်ဂျီဆိုင်ရာဂုဏ်သတ္တိကို
အာရုံစိုက်ခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။
ပုံ-၆။ မည်သည့်ပုံသဏ္ဍာန်ဖြစ်စေ၊ တပေါ်လော်ဂျီနည်းအရတူညီသည့် အတားအဆီးအဖြစ် မှတ်ယူခြင်း
ပတ်ဝန်းကျင်အခြေအနေအမျိုးမျိုးမှာ
ရှိနေနိုင်တဲ့၊ ပုံသဏ္ဌာန် အမျိုးမျိုးသော
အတားအဆီးတွေနဲ့ ထိတိုက်မိခြင်းမရှိဘဲ၊
ပတ်ဝန်းကျင်နေရာတစ်ခုကနေ
တခြားတစ်နေရာကို စက်ရုပ်တစ်ရုပ်က အဆင်ပြေပြေ သွားလာနိုင်ခြင်းဟာ၊ ၎င်း စက်ရုပ်ဟာ စပေ့စ်တစ်ခုရဲ့တပေါ်လော်ဂျီတည်ဆောက်ပုံကို နားလည်စေဖို့ ထည့်သွင်းပေးထားတဲ့ ဉာဏ်ရည်တုပညာကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။
စပေ့စ်တစ်ခုအတွင်းမှာ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ အနေအထား၊ လမ်းကြောင်း နဲ့ အတားအဆီးတွေ၊ အချိန်နဲ့အမျှ အမြဲမပြတ်ပြောင်းလဲနေမဲ့
၎င်းအတားအဆီးတွေကို ရှောင်ရှားရင်း စက်ရုပ်ဟာ
အစမှတ်ကနေ ပန်းတိုင်ကို
သွားလာနိုင်မဲ့ လမ်းကြောင်းတွေကို
ရှာဖွေနိုင်ဖို့ တပေါ်လော်ဂျီပညာက ပံ့ပိုးပေးပါတယ်။
တပေါ်လော်ဂျီနှင့်
ဉာဏ်ကွန့်မြူးခြင်း
ပုံ-၇။ နေရာ ပြောင်းလဲခြင်းဖြင့် ပြဿနာဖြေရှင်းရသော ရူးဘစ်၏ရောင်စုံအံစာတုံး
တပေါ်လော်ဂျီပညာရပ်နဲ့
ဆက်စပ်ပတ်သက်နေတဲ့ နောက်ထပ်အသွင်ကူးပြောင်းမှုတစ်ခုကို လေ့လာကြည့်ပါစို့။ ရူးဘစ်ရဲ့ရောင်စုံအံစာတုံး[25] ကိုဖြေရှင်းရာမှာ၊ ပြောင်းလဲမှု ရွေ့လျားမှု တစ်ခုစီဟာ အံစာတုံးတစ်ခုလုံးရဲ့
အရောင်တူညီမှု အထားအသိုကို ဘယ်လိုပြောင်းလဲစေသလဲဆိုတာ နားလည်ရမှာဖြစ်ပါသည်။ ဒီလိုနားလည်ဖို့
အက္ခရာသင်္ချာနည်းကျ တပေါ်လော်ဂျီ[26]
ပညာကို အသုံးချနိုင်ပါတယ်။ ၎င်းပညာဟာ ခေတ်သစ်အက္ခရာသင်္ချာ နည်းနာသဘောတရားတွေကို အသုံးပြုပြီး တပေါ်လော်ဂျီ ရပ်ဝန်းတွေ[27]ကို လေ့လာတဲ့ သင်္ချာဘာသာရပ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး၊
၎င်းပညာရပ်နဲ့ အနီးကပ်ဆက်စပ်နေတဲ့ သင်္ချာဘာသာရပ်ခွဲတစ်ခုဖြစ်တဲ့ အုပ်စုသီအိုရီ[28] နဲ့လည်း ပေါင်းစည်းအသုံးချနိုင်ပါတယ်။ အုပ်စုသီအိုရီဟာ
"အခြေခံအုပ်စု[29]" ကတဆင့် တပေါ်လော်ဂျီ နဲ့ အက္ခရာသင်္ချာတို့အကြား အပြန်အလှန်အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေအကြောင်းကို
လေ့လာတာဖြစ်ပြီး၊ တချို့ တပေါ်လော်ဂျီ ပြဿနာတွေကို အက္ခရာသင်္ချာနည်းနဲ့ ကိုယ်စားပြုဖေါ်ပြဖို့
နဲ့ ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ ၎င်းသီအိုရီက အထောက်အကူပေးပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် အုပ်စုသီအိုရီကိုအသုံးပြုပြီး
ရူးဘစ်ရဲ့ရောင်စုံအံစာတုံး ပြဿနာကို ဖေါ်ပြတဲ့အခါ
Set of moves that can be applied to
the cube G=⟨U, D, L, R, F, B⟩
where U (up), D (down), L (left), R (right), F (front),
and B (back) are the basic moves
ဆိုပြီး သင်္ချာနည်းနဲ့ ထိထိရောက်ရောက် ကျစ်ကျစ်လျစ်လျစ် ဖေါ်ပြနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင်
တပေါ်လော်ဂျီပညာရပ်နဲ့ ဆက်စပ်ပတ်သက်နေတဲ့ နောက်ထပ် အရာဝတ္ထုနှစ်ခုကတော့၊ မိုးဘီးယပ်ကြိုးပြား[30] နဲ့ ကလိန်းဘူး[31] တို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။
ပုံ-၈။ မိုးဘီးယပ်ကြိုးပြား ၊ ကလိန်းဘူး နဲ့ အဆက်အစပ်
မိုးဘီးယပ်ကြိုးပြားရဲ့ လက်တွေ့အသုံးချနိုင်မှုတွေကို
ဒီကနေ့အခါ နယ်ပယ်အစုံမှာ တွေ့နေရပြီဖြစ်ပါတယ်။ ရိုလာကိုစတာတွေ၊ လုပ်ငန်းခွင်အမျိုးမျိုးမှာ
တနေရာနဲ့တစ်နေရာ ပစ္စည်းသယ်ပို့ရေးစနစ်တွေမှာ အသုံးပြုတဲ့ ကြိုးပြားတွေ၊ ပရင်တာတွေ
လက်နှိပ်စက်တွေမှာ တပ်ဆင်အသုံးပြုတဲ့ ကာဗွန်မင်ကြိုးပြားတွေ၊ ခေတ်ဟောင်းပုံစံ တိပ်ခွေ
နဲ့ ဗီဒီယိုခွေတွေကို ဆက်တိုက် မရပ်မနားဖွင့်လိုတဲ့နေရာတွေ နဲ့ နောက်ဆုံး ထင်ရှားတဲ့ဗိသုကာ
လက်ရာတွေ (ဥပမာအားဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ စီချွမ်ပြည်နယ် ရှန်ဒူးမြို့က ‘ဝူချာဇီ တံတား’)
မှာအထိ မြင်နိုင်ပါတယ်။
ကလိန်းဘူးကိုတော့ သင်္ချာပညာရေး နဲ့ တပေါ်လော်ဂျီပညာရပ်ရဲ့
မရှိမဖြစ် သင်ထောက်ကူပစ္စည်းအဖြစ်လည်းကောင်း၊ စိတ်ကူးဉာဏ်ကွန့်မြူးထားတဲ့ အနုပညာလက်ရာမြောက်
အလှဆင် ပန်းပု ရုပ်လုံး ရုပ်ကြွ ဖန်ထည်ပစ္စည်းတွေ ဖန်တီးတဲ့နေရာ၊ နောက်ဆုံး သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့
ရူပဗေဒပညာရှင်တွေအနေနဲ့ မြင့်မားတဲ့ များပြားတဲ့ “ဒိုင်းမင်းရှင်း”တွေအကြောင်း နားလည်မြင်ယောင်ကြည့်နိုင်ဖို့
စဉ်းစားတွေးခေါ်တဲ့နေရာတွေမှာ မရှိမဖြစ်အသုံးချနေကြတာ အထင်အရှားတွေ့နိုင်ပါတယ်။ တပေါ်လော်ဂျီပညာရပ်နဲ့
၎င်းရဲ့ဆက်စပ်ပစ္စည်းတွေဟာ နယ်ပယ်အစုံကပညာရှင်တွေ စိတ်ကူးဉာဏ်ကွန့်မြူးကြရာမှာ များစွာ
“ပံ့ပိုးကူညီ ထောက်ကူတွန်းအား” ဖြစ်ပါတယ်။
တပေါ်လော်ဂျီဆိုင်ရာ နိဂုံးအမှာ
ကျွန်တော်တို့ကို တပေါ်လော်ဂျီပညာရပ်က
သင်ပြပေးတဲ့၊ အရာဝတ္ထုတွေဟာ
ပုံသဏ္ဌာန်
ပြောင်းသွား ပျက်သွားပေမဲ့၊ ၎င်းအရာဝတ္ထုတွေရဲ့ တချို့သော ဂုဏ်သတ္တိတွေဟာ
မပြောင်းလဲဘူးဆိုတဲ့အကြောင်း၊
မူလပုံသဏ္ဌာန် နဲ့ အသွင်ပြောင်းပုံသဏ္ဌာန်တွေအချင်းချင်းဟာ “တပေါ်လော်ဂျီနည်းအရတူညီမှု”
ရှိတယ်ဆိုတဲ့ သဘောတရားဟာ၊ သင်္ချာနဲ့
နေ့စဉ်လက်တွေ့ကမ္ဘာအသုံးချပညာ
နယ်ပယ်နှစ်ခုလုံးထဲမှာ၊
ကိန်းအောင်းပျော်ဝင်နေတာကို
အထင်အရှားတွေ့နိုင်ပြီး၊ ၎င်းအသိပညာဟာ ရှုပ်ထွေးတဲ့ပြဿနာတွေကို၊ ရိုးရှင်းစွာ သိမြင်နားလည်စေနိုင်ပါတယ်။ တပေါ်လော်ဂျီသဘောတရားဟာ လူသားတွေကို
အရေးအကြီးဆုံးသောဂုဏ်အင်္ဂါရပ်များအပေါ်ကိုသာ အာရုံစိုက်စူးစိုက်တတ်စေတဲ့
အလေ့အကျင့်ကောင်းတွေရအောင် ပျိုးထောင်ပေးတဲ့ ပညာရပ်တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ တပေါ်လော်ဂျီအသိပညာဟာ
ကွန်ပြူတာ အင်တာနက်၊ ကွန်ယက် စက်ရုပ်၊ ဉာဏ်ရည်တု ဖျော်ဖြေရေး၊ အင်ဂျင်နီယာ နဲ့ ဆေးသိပ္ပံပညာ
နယ်ပယ်အထိ၊ နေ့စဉ်လူနေမှုဘဝတွေအတွက်၊ အရေးအကြီးဆုံး အချက်အလက်တွေရရှိဖို့ ပံ့ပိုးကူညီပေးပါတယ်။ အဆုံးစွန်ဆိုရပါလျှင်၊ လောကီကိုကျော်လွန်၍
လောကုတ္တရာနယ်ပယ်အထိ တပေါ်လော်ဂျီအမြင်ဖြင့် ဆင်ခြင်ပါက၊ လူတို့၌ “ဆူကြုံနိမ့်မြင့်”တို့သည်
မရှိမူ၍ “ငါ၊ သူတစ်ပါး၊ ယောက်ျား မိန်းမ” ဟူသည်လည်း “ရုပ်နှင့်နာမ်” အစုသာလျှင်ဖြစ်ကြောင်း၊
မံသစက္ခုဖြင့် ရှုမြင်ရသော ပညတ်တို့ကို ကျော်လွန်၍၊ ဉာဏစက္ခုဖြင့်သာသိမြင်နိုင်သော
“တူညီသည့်ရုပ်သဏ္ဍာန်ကွဲများ“ ၏ ပရမတ်ပကတိတရားတို့အား သိမြင်နားလည်စေသော
လူတိုင်းအတွက်ပညာရပ်တစ်သည်ကား “တပေါ်လော်ဂျီ” ပင်ဖြစ်ပေတော့သည်ဟု
ဆိုလိုက်ချင်ပါသည်။
ကျော်ခိုင်စိုး (အောက်တိုဘာ၊ ၂၀၂၄)
[1] Topology
[2] Deformations
[3] Pure Mathematics
[4] Rubber-sheet geometry
[5] topologically equivalent
[6] simple closed curves in two dimensions
[7] torus
[8] one-dimensional simplicial complex
[9] space
[10] Edsger Wybe Dijkstra (11 May 1930
– 6 August 2002)
[11] Dijkstra’s Algorithm
[12]node
[13] edge
[14] computer server
[15] coordinates
[16] Global Positioning System - GPS
[17] Medical Imaging
[18] Neuroscience
[19] anatomical modeling
[20] MRI - Magnetic resonance imaging
[21] non-invasive imaging
[22] protein
[23] energy space
[24] drone
[25] Rubik's Cube
[26] algebraic topology
[27] topological spaces
[28] group theory
[29] fundamental
group
[30] Möbius
strip
[31] Klein
bottle
Note: ၂၀၂၄ "ဆွေခိုင်ဆု" သင်္ချာစာပေပြိုင်ပွဲ ဂုဏ်ပြုဆုရဆောင်းပါး
copyright©ဆွေခိုင်ဆု
